Câu hỏi:
Chào Luật sư! Tôi tên Hải, cách đây vài hôm do có uống rượu nên xảy ra cãi vã. Trong lúc không kiềm chế được bản thân tôi đã dùng chiếc bát đập vào đầu anh M dẫn đến thương tích 9%. Ngay sau đó tôi và gia đình đã qua nhà anh M để xin lỗi và bồi thường cho anh M. Anh M hứa sẽ không làm đơn tố cáo tôi ra Công an.
Tuy nhiên, tôi vẫn rất lo sợ việc bị Công an bắt và truy cứu trách nhiệm hình sự. Xin hỏi Luật sư khi bị hại là anh M không tố cáo ra Công an thì tôi có bị truy cứu trách nhiệm hình sự nữa không?
Mong Luật sư tư vấn, Tôi xin cám ơn./.

Trả lời:

Căn cứ pháp lý

• Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015

Tư vấn

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Công ty luật TNHH Đỗ Gia Việt, với nội dung câu hỏi bạn đã cung cấp chúng tôi xin tư vấn như sau:

1. Quy định về khởi tố vụ án theo yêu cầu của bị hại

Khởi tố vụ án là giai đoạn đầu tiên trong tố tụng, mà ở đó cơ quan có thẩm quyền căn cứ vào các quy định của pháp luật tố tụng hình sự để tiến hành xác định có hay không các dấu hiệu của tội phạm, từ đó lấy đây làm căn cứ để ra quyết định về việc khởi tố vụ án hoặc không khởi tố vụ án
Có thể nói hoạt động khởi tố vụ án là quyền và trách nhiệm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm duy trì trật tự công, việc khởi tố vụ án thường không phụ thuộc vào ý muốn cá nhân và không ai có thể can thiệp. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nhất định, xuất phát từ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị hại, pháp luật cho phép người bị hại lựa chọn quyền yêu cầu khởi tố hoặc không khởi tố vụ án. Đây là những trường hợp mà hành vi phạm tội vừa xâm hại trật tự xã hội, vừa xâm hại đến thể chất, sức khỏe, danh dự của người bị hại. Cụ thể:
Tại Điều 155 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định về khởi tố vụ án theo yêu cầu bị hại như sau:

“Điều 155. Khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại
1. Chỉ được khởi tố vụ án hình sự về tội phạm quy định tại khoản 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155, 156 và 226 của Bộ luật hình sự khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết.
2. Trường hợp người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu thì vụ án phải được đình chỉ, trừ trường hợp có căn cứ xác định người đã yêu cầu rút yêu cầu khởi tố trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức thì tuy người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án vẫn tiếp tục tiến hành tố tụng đối với vụ án.
3. Bị hại hoặc người đại diện của bị hại đã rút yêu cầu khởi tố thì không có quyền yêu cầu lại, trừ trường hợp rút yêu cầu do bị ép buộc, cưỡng bức.”

Căn cứ vào quy định tại Điều 105 BLTTHS, nếu tội phạm mà người phạm tội thực hiện thuộc khoản 1 của các tội sau đây thì chỉ được khởi tố vụ án khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết:

• Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác

• Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh
• Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng
• Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
• Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính
• Tội hiếp dâm
• Tội cưỡng dâm
• Tội làm nhục người khác

2. Tư vấn nội dung câu hỏi của khách hàng

Bạn Hải thân mến! trong câu hỏi của bạn chúng tôi hiểu rằng, do có mâu thuẫn với anh M trong lúc uống rượu, nên bạn đã gây thương tích cho anh M (với tỷ lệ thương tật là 9%). Tuy nhiên, sau đó bạn và gia đình đã qua nhà anh M để xin lỗi và bồi thường cho anh M. Anh M hứa sẽ không làm đơn tố cáo bạn ra Công an. Hiện nay, bạn đang thắc mắc với hành vi như trên thì bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Từ những thông tin mà bạn cung cấp, chúng tôi nhận thấy hành vi của bạn đã có dấu hiệu của tội cố ý gây thương tích. Tuy nhiên, với tỷ lệ thương tật của bị hại là 9% thì hành vi này thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản 1 Điều 134 BLHS.
Như chúng tôi phân thích ở trên, căn cứ vào điều 155 BLHS 2015 khi vụ án thuộc khoảng 1 điều 134 BLHS thì các cơ quan tiến hành tố tụng chỉ được khởi tố vụ án khi bị hại yêu cầu. Do vậy, nếu như bị hại trong vụ án này là anh M không yêu cầu khởi tố vụ án thì các Cơ quan tiến hành tố tụng sẽ không được khởi tố vụ án.
Trên đây là nội dung tư vấn của Công ty Luật Đỗ Gia Việt đối với câu hỏi bị hại trong vụ án cố ý gây thương tích không yêu cầu khởi tố, Công an có được khởi tố vụ án không.
Một lưu ý, đây là trường hợp vụ việc có tính chất tham khảo, còn tùy nội dung vụ việc cụ thể của khách hàng mà chúng tôi sẽ có những tư vấn cụ thể và chính xác để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của khách hàng.